Herfst in Uruguay

Unilever wordt steeds globaler. Het Human Resource beleid, net als bijvoorbeeld Marketing en Financien, worden in steeds mindere mate lokaal ingevuld maar in plaatst daarvan regionaal of globaal georganiseerd. Unilever Argentinie maakt deel uit van een subregio met Uruguay, Paraguay en Chili. Omdat ik onderzoek doe naar de beleving van strategie door managers op lokaal niveau is deze ontwikkeling nogal belangrijk. En regelde ik daarom een gesprek met de HR manager in Uruguay. Wat vervolgens mooi gecombineerd kon worden met een weekendje sightseeing. De drukte, het lawaai en de chaos van de stad even ontvluchten. Op een regenachtige koude zaterdagmorgen stap ik op de boot voor de oversteek naar Colonia, een ontzettend schattig koloniaal plaatste aan het water. Oude straatjes en boomrijke pleintjes, werkelijk enig, mits het niet ontzettend klote weer was. Dus zat ik daar, in dat enige, schattige plaatstje, waar vervolgens weinig tot niets te beleving viel. Met goede moed heb ik nog een fietstocht gemaakt tussen de buien door, langs de stranden en de verlaten vakantiehuisjes, tegen de wind in die de rood bruine bladeren van de bomen rukte. Ik kreeg spontaan zin in gluhwein. De volgende dag scheen gelukkig de zon, hoewel het ineens ook een stuk kouder was. Met de bus reisde ik in 3,5 uur door het Uruguyaanse landschap naar Montevideo. Het landschap was voor al erg groen en het enige wat me eraan herinnerde dat ik niet in Duitsland of Belgie was waren de palmbomen die af en toe naast een spar of een den opdoken. Montevideo is een beetje Buenos Aires in het klein, omgeven door stranden, koloniale bouwstijl gemixed met lelijke betonnen flats en een enkele nieuwe glazen wolkenkrabber. De stad was uitgestorven op zondag, dus heb ik een dikke sjaal gekocht en over het strand gewandeld. De volgende dag kreeg ik de omgeving van de stad te zien op weg naar het kantoor van Unilever, dat een eind buiten de stad was. Een wereld van verschil, ook omdat de HR afdeling maar uit drie mensen bestaat. Ik was inmiddels flink verkouden geworden door de ongunstige weergoden, en tijdens het interview kon ik dan ook niet voorkomen dat mijn gedachten regelmatig afdwaalden naar het voorkomen van een hoestaanval, niesbui of loopneus. Ook het feit dat mijn gesprekspartner loenste en buitensporig harig was droeg niet bij aan een goede concentratie op wat er werd gezegd. Ik was blij op de boot terug naar Buenos Aires te stappen die avond. De kou heeft zich ook hier gesetteld, maar in combinatie met de zon is het beter dan de regen en de storm van de afgelopen tijd. Het is fris en de stad ruikt anders, ze lijkt schoner en ruikt minder naar autogassen en verbrand vlees. Nu is mijn laatste maand ingegaan, en is het nog een paar weken bikkelen. Ik voel me bij Unilever al behoorlijk thuis en het verzamelen van data krijgt aardig vorm. Toch blijft het moeilijk een vinger te leggen op hoe de organisatie is. Maar dat geldt voor Argentinie, of in ieder geval voor Buenos Aires in het algemeen. Het is niet makkelijk in één zin te omschrijven hoe het hier is, hoe de mensen zijn, welke culturele kenmerken typerend zijn. Maar dat is misschien juist zo typisch, dat de Argentijnse identiteit iets moeilijks is te omschrijven. Dat vinden ze zelf waarschijnlijk ook, want Buenos Aires is de stad met het hoogste aantal psychotherapeuten. Naast advocaat en arts is psycholoog een van de meest gekozen en gewaardeerde beroepen hier. Dat viel me al op bij Unilever, waar de HR afdeling haast volledig door psychologen wordt gerund (zelf noemen ze het dan ook, zelfinzichtelijk als ze zijn, een plaag). Maar het gaat veel verder, iedere zichzelfrespecterende Porteno (inwoner van Buenos Aires) lijkt aan psychoanalyse te doen. Uit noodzaak (omdat relaties hier moeilijk onderhouden schijnen te zijn bijvoorbeeld) maar ook vanwege de prestige. Nou hebben de Argentijnen historisch gezien misschien ook wel het nodige te verwerken en zijn ze als kinderen van Spaanse en Italiaanse immigranten voortdurend op zoek naar wie ze zijn. Of zoiets. Maar het lijkt een levenslange zoektocht en ik vraag me af in hoeverre Freuds inzichten hierbij het beste hulpmiddel zijn. Ik kan nog wel even doorgaan met anekdotes over Argentijnen maar ik zal wat bewaren voor de volgende keer.